Dom energooszczędny zużywa wielokrotnie mniej energii niż ten wybudowany w sposób tradycyjny. Jest więc tańszy w utrzymaniu oraz bardziej ekologiczny. Jak wybudować dom energooszczędny? W artykule znajdziesz aktualne parametry, a także wskazówki dla inwestorów.
Domy energooszczędne to dziś już nie fanaberia zamożnych inwestorów, a konieczność, którą wymuszają przepisy budowlane oraz rosnące ceny energii. Kiedy możemy mówić o domu, że jest energooszczędny?
Dom energooszczędny – parametry
Budynek można zakwalifikować jako energooszczędny, jeśli spełnia określone wytyczne. Najważniejsza z nich to zapotrzebowanie energetyczne (na energię potrzebną do ogrzewania wnętrza oraz przygotowywania ciepłej wody).
Aby dom uznać za energooszczędny, rocznie musi zużywać mniej niż 70 kWh/m2 – najczęściej jest to od 30 do 60 kWh/m2. Poniżej wartości 30 kWh/m2 mówi się o domu niskoenergetycznym, a poniżej 15 kWh/m2 – o domu pasywnym.
Od 2021 roku wszystkie nowo budowane domy w Polsce w zasadzie muszą być energooszczędne. Wymusiło to rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, które weszło w życie w 2021 roku. Zgodnie z nim nowe domy w Polsce muszą spełniać następujące kryteria:
- współczynnik przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych – 0,20 W/m2K;
- współczynnik przenikania ciepła dla dachów, stropodachów i stropów – 0,15 W/m2K;
- współczynnik przenikania ciepła dla podłóg – 0,30 W/m2K;
- współczynnik przenikania ciepła dla okien fasadowych – 0,9 W/m2K;
- współczynnik przenikania ciepła dla okien dachowych – 1,1 W/m2K;
- współczynnik przenikania ciepła dla drzwi i bram garażowych – 1,3 W/m2K.
Normy te są dosyć surowe i dom wybudowany przy użyciu tradycyjnych materiałów i nieenergooszczędnych okien czy drzwi ich nie spełni. Jak więc wybudować dom energooszczędny? Oto najważniejsze zasady.
Prosta bryła i mały metraż
Warunki energooszczędności łatwiej spełnić, kiedy budynek ma ograniczony metraż. Im mniejszy, tym straty ciepła będą niższe, ponieważ powierzchnia przegród, przez które przenika ciepło, także będzie mniejsza. Zamiast budować duży dom na kilka pokoleń, ogranicz się do metrażu mniejszego niż 100 m2, a najlepiej – ok. 70 m2.
Dom energooszczędny powinien też mieć zwartą bryłę. Liczy się tu współczynnik A/V, czyli stosunek powierzchni przegród zewnętrznych do jego kubatury. Im mniejszy, tym lepiej.
Mówiąc inaczej – najbardziej energooszczędne są domy wybudowane na planie prostokąta z dachem jedno- lub dwuspadowym, bez wykuszy, lukarn, balkonów itd.
Mniejsze straty ciepła są też w domach z poddaszem użytkowym lub piętrowych, a nie w domach parterowych. Chodzi tu o to, że najwięcej ciepła ucieka przez dach, a w budynku parterowym jego powierzchnia jest zwykle większa niż w wariancie z poddaszem czy w domu piętrowym.
Duże przeszklenia – tak, ale od południa
Jeszcze jakiś czas temu uważano, że modne dziś duże przeszklenia (np. w postaci ściany ogrodowej) zmniejszają energooszczędność budynku. Dziś nowe technologie producentów okien umożliwiają wstawienie wielkoformatowych okien i systemów tarasowych bez szkody dla parametrów energetycznych. Pisaliśmy o tym artykule Wielkoformatowe okna – trend, który rządzi architekturą. Co warto wiedzieć o dużych oknach?
Pamiętaj, aby wielkoformatowe przeszklenia zaplanować od strony południowej, a nie północnej. Będą one pełnić funkcję kolektorów słonecznych gromadzących ciepło i oddających je do wnętrza. Z kolei od północy, gdzie brak zysków z nasłonecznienia, warto zaplanować pomieszczenia, w których można mieć niższą temperaturę, np. gospodarcze czy techniczne.
Okna i drzwi o niskim współczynniku przenikania ciepła
Parametry przenikania ciepła w przypadku okien i drzwi regulują wspomniane już przepisy prawa budowlanego. Maksymalny współczynnik przenikania ciepła U dla okien to 0,9 W/m2K, dla okien dachowych – 1,1 W/m2K, a dla drzwi – 1,3 W/m2K.
Warto jednak pamiętać, że to wartości maksymalne. Im będą niższe, tym dla energooszczędności domu lepiej. Producenci stolarki okiennej i drzwiowej oferują dziś innowacyjne technologicznie rozwiązania, które pozwalają zamontować w domu okna i drzwi o jeszcze niższych parametrach przenikania ciepła U.
Prawidłowe ocieplenie w domu energooszczędnym
Najwięcej ciepła ucieka z domu przez dach i ściany. Dlatego dobór właściwych materiałów oraz ocieplenie domu są tak ważne. Do ocieplenia ścian stosuje się styropian lub wełnę mineralną o grubości co najmniej 15 cm – grubość warstwy zależy od parametrów przewodzenia ciepła konkretnego materiału. Równie ważna jest właściwa izolacja dachu.
W domach energooszczędnych stosuje się również inne technologie. Mogą to być np. ściany zewnętrzne z najcieplejszych odmian betonu komórkowego czy pustaków wypełnionych materiałem izolacyjnym. Wykonanie grubej warstwy izolacji ułatwiają technologie szkieletowe, często stosowane w domach energooszczędnych.
Kluczowe znaczenie ma także brak tzw. mostków termicznych, czyli miejsc, przez które szczególnie ucieka ciepło. Najczęściej są to wieńce, nadproża, miejsca połączenia płyt balkonowych ze stropem. Należy szczególnie dobrze docieplić te miejsca.
Czym ogrzewać dom, aby był energooszczędny?
I ostatnia ważna wskazówka. Dom energooszczędny powinien korzystać z nowoczesnych technologii grzewczych. Należą do nich najczęściej pompa ciepła, instalacja fotowoltaiczna, a do tego odpowiednia rekuperacja, czyli urządzenie do odzyskiwania ciepła z wywiewanego powietrza.
